Dzień Zmarłych, w Brazylii obchodzony jest obchodzony 2 listopada, natomiast Uroczystość Wszystkich Świętych w pierwszą niedzielę tegoż miesiąca. Tak jak w Polsce tu także jest to czas zadumy i pamięci o tych, którzy odeszli. Tradycyjnie ludzie odwiedzają groby bliskich, uczestniczą we Mszach a tam, gdzie pracują polscy księża, polecają imiona swoich bliskich w modlitwie zwanej wypominkami. Nie ma tu raczej zwyczaju odwiedzania cmentarzy w ciągu roku. Nie dziwiłem się więc kiedy ksiądz Jan, wiedząc, że chemioterapia, którą był leczony po operacji, nie przynosi oczekiwanego skutku, poprosił o przeniesienie do Polski. Ksiądz Jan wolał być pochowany na cmentarzu w swojej rodzinnej parafii, gdzie jak mi powiedział ludzie, idąc co niedziele do kościoła na Msze, wpierw wstępują na cmentarz, aby pomodlić się za zmarłych. Brazylijskie cmentarze w ciągu roku są opustoszałe.
Kilka lat temu postanowiłem w listopadzie w miarę wolnego czasu odwiedzać kurytybskie cmentarze. Prawie każdego dnia modliłem się za zmarłych tam pochowanych. Nie przypuszczałem, że Kurytyba ma ich tyle. W ciągu miesiąca udało mi się odwiedzić dwadzieścia.
Rok temu w tym czasie byłem w Polsce. Akurat skończyłem leczenie w Puszczykowie i na kilka dni pojechałem do moich rodzinnych Kielc, aby pomodlić się na grobie mojej matki. Rzadko się zdarza, aby misjonarz był w listopadzie w swoim kraju i miał taką możliwość
Tegoroczny Dzień zmarłych oraz Wszystkich świętych spędzam na parafii w Kurytybie. W Dzień Zadusznych, po porannej Mszy św. wraz z księdzem Mirkiem i ks. Józefem pojechaliśmy do oddalonego od Kurytyby o ok. 50 km Bateias. Jest tam grobowiec, w którym spoczywają współbracia z naszej prowincji zakonnej. Odprawiliśmy Mszę św., odmówiliśmy modlitwy, jakie każdego dnia chrystusowcy odmawiają za zmarłych i zapalili świece. W grobowcu spoczywa 9 naszych misjonarzy. Jeden jest pochowany w Santana Cruz Machado, czyli na cmentarzu parafii, której poświęcił 35 lat swego życia, a inni w Polsce: w Ziębicach, Poznaniu, Puszczykowie, czy też w swoich rodzinnych miejscowościach.
Padre Casimiro 